Leerstrategieën

Om je leerproces te kunnen beïnvloeden, is het belangrijk dat een leerling inzicht krijgt in sterke en zwakke kanten voor een vak. Om je leerproces in beeld te krijgen, is het handig een systeem te gebruiken. RTTI (ook bekend als OBIT) leent zich daar prima voor.

Op zowel VMBO, HAVO als VWO krijg je opdrachten op alle 4 de onderstaande leerniveaus. De verhouding en moeilijkheidsgraad verschilt uiteraard wel.

R (reproductie) De leerstof uit je hoofd leren.

T1 (toepassing 1) Opgaven met de leerstof in bekende situaties, op een aangeleerde manier.

T2 (toepassing 2) Opgaven met de leerstof in onbekende situaties. Je bepaalt zelf de oplossingsmethode.

I (inzicht) Opgaven gaan verder dan aangeboden leerstof. Je bedenkt zelf voorbeelden, legt verbanden en doorziet opdrachten.

Voor ieder leerniveau zijn verschillende strategieën mogelijk. Uit wereldwijd onderzoek blijkt dat het kunnen gebruiken van strategieën 1 van de belangrijkste voorspellers is voor goede studieresultaten. Het is dus zaak dat leerlingen leerstrategieën uitproberen en uitvinden wat voor hen goed werkt.

Leerstrategieën voor reproductie
Alleen maar uit je hoofd leren, zorgt ervoor dat informatie slechts in het werkgeheugen wordt opgeslagen. Als je de leerstof langer wilt onthouden, moet het gekoppeld worden aan iets dat je al weet of het moet gestructureerd worden. Het is belangrijk dat je zoveel mogelijk zintuigen inschakelt bij dit leren; de info wordt dan op meerdere plekken opgeslagen.
Voorbeelden van leerstrategieën*: Overhoren, wissen, chunks maken, geheugensteun, proces-geheugensteun, beeld, gehoor, logica, kleurmethode

Leerstrategieën voor toepassing 1
Bekende begrippen worden verbonden en gebruikt in een geoefende toepassing; er worden gedachteverbindingen gemaakt tussen losse begrippen die uit het hoofd zijn geleerd.
Voorbeelden van leerstrategieën*: vaktaal, woordweb, robot, 3-2-1, rangorde, rekenvragen V6, kapstok, controller, signaalwoorden, rekensignaalwoorden

Leerstrategieën voor toepassing 2
Je kiest en gebruikt zelf een methode om een probleem op te lossen. Het abstracte denken en vormen van ideeën en concepten wordt gestimuleerd. Uitleggen van leerstof aan een ander is een zeer goede training!
Voorbeelden van leerstrategieën*: Kraken, transformer, regisseur, tekenstrategie 3b, 25-woorden-samenvatting, eigen woorden, de eik, markeren met kleuren, W-vragen

Leerstrategieën voor inzicht
Je leert vanuit nieuwe perspectieven denken
Voorbeelden van leerstrategieën*: OV-SLIM, probleemoplossend rekenen, fotolezen met geheugentraining, sneeuwkristal, abstracte transfer, doelgericht luisteren, hoeden

*deze termen zeggen weinig tot niets zonder omschrijving. Ze staan uitgelegd in het boekje “slimmer leren”. De opsomming dient nu om inzicht te geven in de veelheid aan mogelijkheden.